„Życie dać jesteśmy gotowi” – śmierć Romualda Traugutta

Romuald Traugutt w jednym z listów do generała Bosaka napisał: 

U nas władza nie jest uosobieniem ambicji, ale aktem poświęcenia, a to co głosimy nie jest piękną tylko i czczą formą, ale wynikiem naszych przekonań, prac i trudów całego życia, pojęciem tak stałem i niezłomnem, że za nie w każdej chwili też życie dać jesteśmy gotowi i co dzień je narażamy.

 

Aresztowany w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 r. w swej kwaterze na ul. Smolnej 10 został przewieziony na Pawiak, a następnie do X Pawilonu Cytadeli. W śledztwie nikogo nie wydał. Podczas procesu powiedział m.in.  

Będąc przekonanym, że niezależność jest koniecznym warunkiem prawdziwego szczęścia każdego narodu, zawsze jej pragnąłem dla swojej ojczyzny, a to tym bardziej, że i oswobodzenie się Rosji od ciężaru panowania nad Polską liczyłem za również konieczny warunek do zwrócenia całej działalności rządu i ludu rosyjskiego na rzeczywisty pożytek tego obszernego państwa.

 

19 lipca Audytoriat Polowy, czyli rosyjski wyższy sąd rewizyjny skazał go na karę śmierci. 

Traugutt pisał w pożegnalnym liście do żony i dwóch córeczek: 

Cokolwiek bądź ze mną się stanie, nieskończone dzięki składam codziennie Bogu, że dziatki pod bacznem okiem i czułą opieką matki, jak ty będą wzrastać w łasce u Boga i ludzi (…) Zamiłowanie porządku i czystości wpajaj najmocniej w dziatki… niech się to stanie ich nałogiem; powinno to być zewnętrznym odbiciem porządku moralnego i czystości duszy…

 

„Ja nie wiem, czy jest sens. Wiem tylko, że jest mus” odpowiedział pytany o sens walki powstańczej. 

Świadek jego śmierci Olga Gołębiowska wspominała: 

Traugutt wzniósł w obu dłoniach krzyż w górę i zawołał podobnie jak Chrystus, gdy się wydawał w ręce żołnierzy: >>Oto jestem<<, a w jego postaci, acz wątłej i małej, było coś tak wzniosłego, nadziemskiego, świętego prawie. 

 

Ciała skazanych zakopano w dole wykopanym w fosie cytadeli, przysypując je najpierw wapnem, by szybciej uległy rozkładowi.

Będziemy się modlili o jego uczczenie publiczne – jeśli taka jest wola Boża – jako patrona Narodu polskiego, gdyż nauczył nas wiązać miłość Ojczyzny z miłością Boga i służyć Ojczyźnie po Bożemu.  

 

– mówił sługa Boży kard. Stefan Wyszyński podczas wieczoru poświęconego Romualdowi Trauguttowi 1 kwietnia 1968 r. 
Był zawsze gorącym zwolennikiem jego kanonizacji. 

.

 

Źródło:

 

#śmierć #Traugutta #powieszenie #Cytadela #kanonizacja