Trybunał pozwala eksperymentować na ludziach

Ludzki organizm można wykorzystywać w celach komercyjnych – to jedna z konsekwencji wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Unijny sąd uznał, że niezapłodniona komórka jajowa, która dzieli się w wyniku partenogenezy, nie jest ludzkim embrionem i nie należy się jej ochrona. Trzy lata temu TSUE wydał całkowicie przeciwne orzeczenie.

Organizm niezdolny do rozwoju nie jest ludzkim embrionem – orzekł w czwartek unijny Trybunał Sprawiedliwości. W związku z tym działania z użyciem ludzkich komórek jajowych będą mogły uzyskiwać patenty w UE. O rozstrzygnięcie, co jest ludzkim embrionem, prosił Wysoki Sąd Sprawiedliwości z Wielkiej Brytanii, który rozpatruje proces między miejscowym urzędem patentowym a firmą International Stem Cell Corporation (ISCO). Firma ta chce opatentować działania, w których wykorzystywane są ludzkie organizmy powstałe bez umieszczenia plemnika w komórce jajowej. Już w 2007 r. ISCO ogłosiła, że z powodzeniem przeprowadziła taki eksperyment (choć prawdopodobnie nie była pierwsza). Jak udowodniła, w warunkach laboratoryjnych można zmusić ludzkie jajeczko do podziału za pomocą impulsu elektrycznego lub chemicznego. To tzw. dzieworództwo lub partenogeneza. Istnieją gatunki zwierząt, które w naturalnych warunkach rozmnażają się w ten sposób. Dotychczasowe badania wskazują, że w wypadku ludzi rozwój tak powstałej istoty jest możliwy tylko do pewnego etapu.

ISCO wykorzystuje powstałe w ten sposób organizmy ludzkie do uzyskania komórek macierzystych, które mogą być stosowane w terapii różnych chorób oraz w wielu celach komercyjnych. W wyniku procedury pobrania tych komórek organizm ginie. ISCO chce opatentować opracowane przez siebie metody. Jednak dotychczasowe prawo UE nie pozwalało na to. Unijna dyrektywa o ochronie prawnej wynalazków biotechnologicznych z 1998 r. mówi, że nie można patentować wykorzystywania embrionów ludzkich do celów przemysłowych lub handlowych. Z kolei w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE z 2011 r. w sprawie Brüstle vs Greenpeace uznawano, że organizmy powstałe w wyniku partenogenezy ludzkich komórek jajowych są embrionami ludzkimi. Z tego powodu nie można było ich niszczyć. Czwartkowy wyrok kłóci się z wyrokiem z 2011 r. Teraz organizmy powstałe w wyniku sztucznego pobudzenia jajeczka będzie można niszczyć lub wykorzystywać np. w kosmetyce.

Orzeczenie unijnego sądu będą musiały teraz uznać sąd Wielkiej Brytanii oraz sądy innych krajów UE.

 

Źródło: Gazeta Polska Codziennie