Dziurawiec – cenna roślina lecznicza „przez diabła ze wściekłości pokłuta”

Dziurawiec łagodzi stany lękowe i depresyjne, ma zbliżone działanie w leczeniu depresji o nasileniu lekkim i umiarkowanym co leki przeciwdepresyjne. Działa dobroczynnie na wątrobę i układ pokarmowy, poprawia trawienie i pobudza przemianę materii, działa też żółciopędnie. Stosowany zewnętrznie leczy trudno gojące się rany i oparzenia. Dziurawiec jest jednym z najpopularniejszych i najczęściej używanych ziół o wszechstronnym działaniu.

Właściwości lecznicze:

– ma łagodzący wpływ na stany lękowe i depresyjne o lekkim i umiarkowanym nasileniu oraz na tzw. depresję sezonową,

- dziurawiec stosowany jest w nerwobólach, stanach obniżonego nastroju oraz podczas rekonwalescencji; ma zbliżone działanie do syntetycznych antydepresantów (z grupy inhibitorów selektywnego wychwytu serotoniny – SSRI), lecz nie wywołuje objawów ubocznych jak leki chemiczne, 

– poprawia koncentrację, wspomaga uczenie się i zapamiętywanie oraz wzmacnia organizm (takie działanie jak powyżej mają jedynie wyciągi alkoholowe, wodno-alkoholowe oraz olejowe), 

– działa żółciopędnie, rozkurczowo i ściągająco dzięki sporej zawartości związków flawonoidowych, które działają rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i dróg moczowych, oraz na naczynia krwionośne (takie właściwości wykazują głównie wyciągi wodne, czyli napary i odwary), stosowany jest w stanach zapalnych i skurczowych dróg żółciowych, zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, początkowych objawach kamicy żółciowej oraz osłabieniu czynności wątroby, w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i jelit, zmniejszonym wydzielaniu soku żołądkowego, braku apetytu, zgadze, wzdęciach, biegunce i bólach brzucha (przy dolegliwościach żołądkowych zioło stosuje się w formie naparu),

– reguluje pracę układu pokarmowego, znosi uczucie ciężkości w żołądku i poprawia trawienie (w przywracaniu równowagi układu pokarmowego wykorzystuje się wyciągi alkoholowe),

– pomaga przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach, wspiera leczenie miejscowe i ogólne bielactwa nabytego (w tych schorzeniach stosuje się zioło zewnętrznie),

– jest składnikiem płynów do higieny intymnej, środków do pielęgnacji jamy ustnej oraz dermokosmetyków przeznaczonych do leczenia stanów zapalnych skóry i uszkodzeń naskórka czy poparzeń słonecznych; w przypadku leczenia niektórych chorób skóry (takich jak odleżyny, liszaje, łuszczyca, oparzenia, owrzodzenia) można go mieszać z tranem, olejem rokitnikowym, wyciągiem olejowym z żywokostu lub pokrzywy; olejek eteryczny z ziela dziurawca wchodzi niekiedy w skład kremów i emulsji regenerujących skórę,

– wykazuje działanie przeciwnowotworowe z uwagi na jego główny aktywny składnik, jakim jest hiperforyna (wyciąg z dziurawca stosowany jest do leczenia glejaka mózgu),

– w medycynie naturalnej substancjami z ziela dziurawca wspomaga się leczenie kamicy moczowej i skazy moczanowej dzięki moczopędnym właściwościom flawonoidów, a zwłaszcza substancji o nazwie hiperozyd (dziurawiec może zwiększyć o 15–30 proc. dobową ilość wydalanego moczu), 

– łagodzi nieprzyjemny zapach z ust, łagodzi zapalenie dziąseł i wspomaga leczenie odsłoniętych szyjek zębowych, 

– odwar z dziurawca działa antyalergicznie. 

Zbiór i przygotowanie zioła
Dziurawiec jest rośliną wieloletnią dorastającą do 70 cm wysokości, o sztywnej łodydze rozgałęziającej się w górnej części. Na drobnych liściach widoczne są – gdy spojrzymy pod światło – niewielkie dziurki. Są to zbiorniczki zawierające olejek lotny (stąd pochodzi nazwa rośliny). Kwitnie od czerwca do września – kwiaty są żółte, pięciopłatkowe, zebrane na szczytach pędów w niby baldachy. Surowcem zielarskim jest ziele dziurawca wraz z pędami, zbierane w okresie kwitnienia i wysuszone w zacienionym i przewiewnym miejscu (rozłożone cienką warstwą albo powiązane w nieduże pęczki i zawieszone). Przy zbiorze ziela ścina się szczyty kwitnących pędów, pozostawiając około jednej trzeciej części rośliny nad ziemią (najlepiej sekatorem lub ostrym nożem, ponieważ łamanie łodyg powoduje gnicie rośliny). Nie należy zbierać roślin przekwitniętych. Dziurawiec rośnie na polanach, w widnych lasach lub na skrajach lasów, na suchych łąkach, wyrębach i błoniach oraz w niskich partiach gór. 

Olej z dziurawca
Alkoholowy wyciąg z dziurawca o czerwonej barwie można stosować zarówno zewnętrznie (do leczenia trudno gojących się ran i oparzeń), jak i wewnętrznie (w przypadku zaburzeń depresyjnych i pokarmowych).
Składniki:
– około 100 g świeżych kwiatów dziurawca,
– 0,5 l oleju słonecznikowego, lnianego lub migdałowego,
– około 3 łyżeczek spirytusu.
Rozdrobnione kwiaty dziurawca zalać spirytusem i zostawić w szklanym, zakręconym słoiku na kwadrans. Podgrzać olej na średnim ogniu i dodać do dziurawca. Przechowywać w zamkniętym słoiku przez około dwa miesiące, codziennie wstrząsając mieszaninę. Po tym czasie przecedzić olej, dokładnie wyciskając kwiaty, i rozlać do ciemnych buteleczek.

Nalewka dziurawcowa
100 g ziela dziurawca zalać 500 g spirytusu i odstawić na siedem dni, po tym okresie przecedzić i wycisnąć przez gazę. Stosować dwa razy dziennie po 1 łyżeczce na pół szklanki wody w chorobach wątroby, przewodu pokarmowego i układu żółciowego. Zewnętrznie stosuje się do nacierania w bólach stawowych.

Napar z dziurawca
Łyżkę ziela wsypać do szklanki, zalać wrzącą wodą i pozostawić pod przykryciem do naparzenia na 15 minut. Pić pół lub dwie trzecie szklanki 2–3 razy dziennie po jedzeniu (jako środek rozkurczowy) lub przed posiłkiem (jako środek pobudzający wydzielanie soków trawiennych, żółciopędny).
W handlu dostępne są: zioła do zaparzania, nalewka z ziela dziurawca, tabletki. Dziurawiec wchodzi w skład licznych mieszanek ziołowych i preparatów złożonych.

Jak stosować dziurawiec?
Zalecana dawka to trzy razy dziennie po 300 mg standaryzowanego wyciągu zawierającego 0,3% hiperycyny. Można także stosować jednorazowo całą dawkę, czyli 900 mg raz dziennie.
Dziurawiec powinno się zażywać podczas posiłków, aby nie podrażniał żołądka.
Osobom, które leczą się dziurawcem, zaleca się ograniczenie spożycia dojrzałych serów i picia czerwonego wina (są to te same produkty, które odradza się osobom z depresją).
Aby dziurawiec zaczął działać, jego stężenie w organizmie musi osiągnąć określony poziom. Dlatego też zioło należy zażywać co najmniej przez cztery tygodnie, żeby się przekonać, czy jest skuteczne. Można je stosować dowolnie długo. 

Przeciwskazania
Nie stosować nalewki u kobiet w ciąży i karmiących piersią, dzieci poniżej siedmiu lat, a także w przypadku poważnych uszkodzeń wątroby i nerek oraz wysokiej gorączki. 

Gdy przyjmujemy jakiekolwiek leki, trzeba zapytać lekarza, czy możemy zażywać dziurawiec, szczególnie z syntetykami. Preparaty dziurawca wchodzą bowiem w liczne interakcje z lekami, głównie tymi stosowanymi w farmakologicznym zwalczaniu depresji. Łączne stosowanie dziurawca i leków z grupy SSRI powoduje ich wzmocnione oddziaływanie, objawiające się zmianami nastroju, nadpobudliwością ruchową, bólami głowy i dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi.
Preparatów z dziurawca nie wolno także stosować podczas terapii skojarzonej z interferonem i niektórymi chemioterapeutykami przeciwnowotworowymi, a także z indynawirem używanym w leczeniu zakażeń wirusem HIV, antykoagulantami, takimi jak warfaryna, cyklosporyna, a także z niektórymi doustnymi preparatami antykoncepcyjnymi.
Alkoholowe i olejowe wyciągi z dziurawca powodują uczelnie na promienie słoneczne, w czasie kuracji trzeba unikać nasłonecznienia. 

Skutki uboczne
Niekiedy po zastosowaniu dziurawca mogą wystąpić zaparcia, rozstrój żołądka, zmęczenie, suchość w ustach i zawroty głowy. Osoby o jasnej karnacji, które zażywają dziurawiec, nie powinny przebywać zbyt długo na słońcu. W nadmiernych ilościach może spowodować uczulenie na słońce.

Opracowane na podstawie:
 L. Bremness, Wielka księga ziół, Warszawa 1991; A. Ożarowski, W. Jaroniewski, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Warszawa 1987;M. Cybula, M. Wszelaki, N. Wszelaki, Dziurawiec, roślina nie(d)oceniona?, „Postępy Fitoterapii" 2005, nr 1–2.;S. Turek, Ziele dziurawca zwyczajnego – składniki czynne i potencjalne zastosowania lecznicze [W]: „Postępy Fitoterapii” 3–4/2005, s. 80–86; A. Endrele-Grocka i inni, Wyciąg z dziurawca w leczeniu depresji – mechanizmy działania przeciwdepresyjnego, działania niepożądane i interakcje, M. Kobus, Preparaty z dziurawca w psychiatrii – przegląd aktualnego piśmiennictwa: „Panacea” nr 4 (17); „Farmaceutyczny Przegląd Naukowy”, 2009; 2: 19–23; „Psychiatria” 2005; 2: 93–96; „Panacea” 2010; 2 (31): 8–10.

 

Źródło: niezalezna.pl

 

#dziurawiec